ޒަމާނީ ޑިމޮކްރަސީއަށް ދިވެހިން ކުރި ދަތުރަކީ، އަދުގެ ޖީލު ހަނދާން ނެތޭނެ ކަންތައްތަކެއް ނޫނެވެ. އެއީ ގިނަ ސަބަބުތަކަކާއި ހެދިއެވެ. ދިވެހި ރައްޔިތުން ބޭނުންވީ ސަރުކާރު ހިންގުމުގައި ރައްޔިތުން ބަސް ބުނާށެވެ، އަދި އެ އަޑު ސަރުކާރުން އަހާށެވެ. ނަމަވެސް ފުރަތަމަ އެކުލަވައިލި ގާނޫނުން ފެށިގެން ސަރުކާރާއި އިދިކޮޅު ވާހަކަ ދެއްކުމަކީ ރައްޔިތަކު ކުރާނެ އެންމެ ބޮޑު ކުށަށް އޮތީ ވެފައެވެ. އެއީ ރައްޔިތުން ނިމުމަކަށް ގެނައުމަށް ބޭނުންވި އެއް ކަންތަކެވެ. ދެން އެންމެ ބޮޑަށް ބޭނުންވި އެއްކަމަކީ ސަރުކާރު ޖަވާބުދާރީ ކުރުވުމެވެ.

ޕީއެންސީގެ ކެންޑިޑޭޓް ރިޔާސީ އިންތިޚާބަށް ވިއްކާނޭ އެއްޗެއް އިންޑިއާއާމެދު ނަފްރަތު އުފެއްދުން ނޫނީފިޔަވައި ނެތީ، ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ އިބްރާހީމް މުޙައްމަދު ޞާލިޙްގެ ސަރުކާރުގައި މުޅިރާއްޖެ ތަރައްޤީކޮށްފައި ވާތީއެވެ. ސިޔާސީ މިނިވަންކަމާއި ނޫސްވެރިކަމުގެ މިނިވަންކަން އިންތިހާދަރަޖައަށް ހުޅުވާލާފައި އޮތުމުންނެވެ. "ޓަކައި ޓަކައި" ކިޔާފައި ސިޔާސީ އިދިކޮޅު މީހުން ދައްކާނޭ ވާހަކައެއް ނެތުމުންނެވެ.

ޗާގޯސް ދިވެހިރާއްޖޭގެ ދަށަށް ގެނެވިއްޖެނަމަ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޒަމާންވީ ހަތުރުންނަށް ތިންކަމަކުން ކާމިޔާބު ލިބެއެވެ. އެއީ ދިވެހިދައުލަތަކީ ސެކިއުލަރ ދައުލަތަކަށް ހެދުމާއި، ދީނީ މިނިވަންކަން ހުޅުވައިލުމާއި، އެއްޖިންސުން ކައިވެނިކުރުން ހުއްދަކުރުމަށް ބާރުއެޅުމެވެ. މިހާރުވެސް ރާއްޖެއިން ޔޫރަޕަށް ބޭރުކުރާ މަހަށް ބޮޑު ޑިއުޓީއެއް ނެގުމުގެ މައިގަނޑު ސަބަބަކީ، ރާއްޖޭގައި ދީނީ މިނިވަންކަން ދީފައި ނެތުމެވެ.

އާމްދަނީ ހޯދޭނެ ގޮތެއް ނެތް 45،000 ޒުވާނުން ތިބިކަން އެނގިވަޑައިގަންނަވާ ކަމުގައިވެސް، ކެމްޕޭން މެސެޖުގައި ޑރ މުޢިއްޒު ވިދާޅުވެއެވެ. އެހެން ނަމަވެސް އެ 45،000 ޒުވާނުންގެ ތެރެއިން އެންމެ ޒުވާނަކަށްވެސް އަމިއްލަ ފައިމައްޗަށް ތެދު މަސައްކަތެއް ކޮށްގެން އަބުރުވެރި ދިރިއުޅުމެއް އުޅެވޭނެ މަގު މާލޭ ސިޓީ ކައުންސިލްގެ މޭޔަރުކަމުގައި އެމަނިކުފާނު ވޭތުކުރަމުން މިދާ 3 އަހަރުގެ ތެރޭގައި ހޯދައިދެވުނު ހެއްޔެވެ؟

ޑިމޮކްރަސީގެ މަގުން ރާއްޖޭގެ ވެރިކަމުގެ ނިޒާމު ބައްޓަންވެ ހިންގަން ފެށިފަހުން މިހާތަނަށް ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ އިންތިހާބުކުރުމަށް 3 އިންތިހާބެއް ބާއްވައިފިއެވެ. އެއިން ކޮންމެ އިންތިހާބެއްގައިވެސް ބޮޑެތި މައްސަލަތަކެއް އިންތިހާބުގެ ކޮންމެ ބުރެއްގައިވެސް ކުރިމަތިވެއެވެ. ވޯޓާއި މެދު ރައްޔިތުން ޝައްކު ކުރުމާއި، ދެފުށް ފެންނަ އިންތިހާބެއްކަމާއި މެދު އުފެދޭ ސުވާލުތަކެވެ. އަހަރުން އަހަރަށް ރާއްޖޭގައި އެކި ފެންވަރުގައި ބޭއްވޭ އިންތިހާބުތަކުގައި ރާއްޖޭގެ އިލެކްޝަން ކޮމިޝަނުން ގެންދެވީ އިންތިހާބުތައް އަމާންކަމާއެކު ގެންދެވޭނެ ކަންކަން ތަންފީޒުކުރުމުގެ މަސައްކަތް ކުރަމުންނެވެ.

ރިޔާސީ އިންތިޚާބުގެ ފުރަތަމަ ބުރުގެ ކެމްޕޭނަށް ނެރުނު، ޕީއެންސީގެ މެނިފެސްޓޯގައި، ބޯހިޔާވަހިކަމުގެ ދާއިރާއިން ފިޔަވައި، މާބޮޑެތި ބިޔަ މަޝްރޫޢުތަކެއްގެ ވާހަކައެއް ނެތެވެ. އިޤުތިޞާދީ ދާއިރާއިން ދައުލަތުގެ އާމްދަނީ އިތުރުކުރުމަށް ކުރާނެ ކަމެއްގެ ވާހަކައެއް ބުނެފައެއް ނެތެވެ. އެކަމުގެ ތަޞައްވަރެއްވެސް ނެތެވެ. އެހެންނަމަވެސް ރިޔާސީ އިންތިޚާބުގެ ދެވަނަ ބުރުގެ ކެމްޕޭން ފެށުމާއި އެކު، ޕީއެންސީގެ ރިޔާސީ ކެންޑިޑޭޓް މިހާރު ގެންދަވަނީ، މެނިފެސްޓޯގައި ނުވެސް ހިމަނާހުރި އައު ވަޢުދުތައް ވެވަޑައިގަންނަވަމުންނެވެ.

2008 ވަނަ އަހަރު އޮގަސްޓް މަހުގެ 7 ވަނަ ދުވަހު، ތަސްދީޤު ކުރެވުނު ފެހި ޤާނޫނު އަސާސީއަކީ، ޚިޔާލުފާޅުކުރުމާއި، ނޫސްވެރިކަމުގެ މިނިވަންކަން، ޑިމޮކްރެޓިކް އެހެން މުޖުތަމަޢުތަކުގައިވެސް ދީފައި އޮތް ވަރަށް ވުރެ މާފުޅާކޮށް މިނިވަންކަން ދީފައި އޮތް ޤާނޫނު އަސާސީއެކެވެ. ދިވެހި ޖުމްހޫރިއްޔާގެ ޤާނޫނު އަސާސީގެ 27 ވަނަ މާއްދާ އާއި 28 ވަނަ މާއްދާ ޚާއްސަކޮށްފައި ވަނީ އެކަމަށެވެ. އެހެން ނަމަވެސް އެއްވެސް މިނިވަންކަމަކީ އޭގައި ހުދޫދެއް ނެތް މިނިވަންކަމެއް ނޫނެވެ.

ރިޔާސީ އިންތިހާބުގެ މި ދުވަސްވަރަކީ، މިނިވަންކަމުގެ ވާހަކަ އެކިއެކި މާނައިގައި ވަރަށް ގަދަޔަށް ދެކެވޭ ދުވަސްވަރެކެވެ. އެއް ބަޔަކު ކެމްޕެއިން ކުރުމަށެވެ، އަދި އަނެއްބަޔަކު އެންޓި ކެމްޕެއިން ކުރުމަށެވެ. ކޮންމެ އަކަސް މިކަމުގައި ޔަގީންވާ އެއް ކަމެއް އެބައޮތެވެ. އެއީ އަހަރެމެން މިއަދު މި ތިބި ފިޔަވަޅުގެ ހަޤީޤަތެވެ. ފުންކޮށް ވިސްނާލުން މުހިންމެވެ. އަޅުގަނޑާއިއެކު ހިންގަވާށެވެ.

ކޯލިޝަނަކުން ސަރުކާރު ހިންގުމަކީ ފަސޭހަކަމެއް ނޫނެވެ. އެހެންވެ އެމްޑީޕީގެ އެކަނިވެރިކަމެއް ހޯދުމަކީ، ޕާޓީގެ އާއްމު މެމްބަރުންވެސް އެދި ތިބި ކަމެކެވެ. ޕާޓީއަށް މުހިއްމީ ވަކި މީހެއް ނޫންކަކަމާއި ޕާޓީއަށް ވެރިކަން އޮތުންކަން ރިޔާސީ އިންތިޚާބުގެ ފުރަތަމަ ބުރުގެ ނަތީޖާއިން އެނގެއެވެ. ދަޑިމޮކްރެޓްސްއަށް އެންމެ 15839 ވޯޓު ލިބުނު އިރު އެމްޑީޕީއަށް، 86161 ވޯޓު ލިބުނެވެ. މިބޮޑު ފަރަޤުން ދޭހަކޮށްދެނީ، ރައީސް ނަޝީދަށް ވެރިކަމާއި ބާރުތައް ހޯއްދެވޭނެ ގޮތެއް ނެތްކަމެވެ. އެހެން ނަމަވެސް އެމްޑީޕީ ބައިބައިކޮށްލައި، އެމަނިކުފާނުގެ އަމިއްލަ އެދުންފުޅަށް ނިންމާ ގޮތެއްގެ ސަބަބުން އަނެއްކާވެސް 2013 އެކޭ އެއްފަދައިން އެމްޑީޕީއަށް ވެރިކަން ގެއްލި އަނެއް ފަސްއަހަރު އެމްޑީޕީގެ މެމްބަރުން މަގުމަތީގައި ތިބެން ޖެހިދާނެއެވެ.

ބިމުގެ ދަތިކަމުގެ ވާހަކައާއި, އަބުރުވެރި އާއިލާއެއް ބިނާކުރުމަށް އެކަށޭނަ ބޯހިޔާވަހިކަމެއްގެ ވާހަކައަކީ މިހާރު އަހަރެމެންނަށް އައު ވާހަކައެއް ނޫނެވެ. އާބާދި ބޮޑު ރަށްރަށުގައި މި ވާހަކަތައް ދައްކަން ފަށާފައިވާތާ އެތައް އަހަރެއް ވެއްޖެއެވެ. އަދި ވެރިކަން ކުރާ މާލޭގައި ބޯހިޔާވަހިކަމަކީ އެތައް މާނައެއްގައި ތަކުލީފަކަށް މިވަނީ ވެފައެވެ.

ދިވެހިޖުމްހޫރިއްޔާގެ ފެހި ޤާނޫނު އަސާސީ، އެކުލަވާލުމުގައި، އޭރުގެ ޚާއްޞަ މަޖިލީހުން، ދިވެހިރާއްޖެ ޚުދުމުޚުތާރު ވެރިކަމަކަށް އަލުން ގެންދިޔަ ނުދިނުމަށްޓަކައި ވަރަށް މުހިންމު މާއްދާއެއް ޤާނޫނު އަސާސީގައި ހިމެނިއެވެ. އެމާއްދާއަކީ، ރިޔާސީ ދައުރުގެ އަދަދު ކަނޑައެޅުމުގެ މާއްދާއެވެ.

ބޯހިޔާވަހިކަމަކީ ރާއްޖޭގެ ގިނަ ރަށްރަށުގައި އޮތް އިޖްތިމާއީ އެންމެ ބޮޑު އެއް މައްސަލައެވެ. ހާއްސަކޮށް މާލޭ ސަރަހައްދުގައި މިހާރު އެންމެ ހަރުއަޑުން ދެކެވޭ ވާހަކައަކީ މިއީއެވެ. ބިމުގެ ދަތިކަމުގެ ސަބަބުން، މި މައްސަލަ ހައްލު ކުރުމަކީ ބޮޑު ގޮންޖެހުމަކަށް މިވަނީ ވެފައެވެ. އެހެންކަމުން މިކަމަށް ހައްލެއް ހޯދައިދޭނެކަމަށް ގައުމުގެ ވަލިއްޔުލް އަމްރުގެ މަގާމަށް އައިސްފައިވާ ގިނަ ބޭފުޅުން ވަނީ ވައުދު ވެފައެވެ.